تحلیل تطبیقی گفتمان درام رادیویی و درام صحنه ای از دیدگاه زبان شناسی

چکیده فارسی نقش رسانه رادیو، در گستره وسیع وسایل ارتباط جمعی، به ویژه آن جا که سخن از ارتباط با گروه انبوهی از مخاطبان با خصوصیات ناهمگون به میان می آید، برجسته تر از سایر رسانه های جمعی است. رادیو، پس از گذار از دوران طلایی رونق خود ، با حضور رقیب سرسختش ، تلویزیون، از دهه 60 میلادی تا به امروز فراز و نشیب های بسیاری را از سر گذرانده است. امّا هر بار که گروهی عمر آن را رو به افول اعلام می کنند، با اندک چرخش و انعطاف پذیری در برنامه ریزی و مدیریت خود، با استقبال گرم و حضور گسترده در میان اقشار مردم، روبرو می شود. در این میان، نمایش نامه رادیویی، به عنوان یکی از پر مخاطب ترین برنامه های سرگرم کننده رادیویی، در کشورهای مختلف دنیا، رونق و اعتبار ویژه ای دارد. در این تحقیق، سعی شده است تا با تشریح جامعه شناسی و ویژگی های منحصر به فرد رادیو، ابتدا تصویری کلّی از این رسانه، ارائه شود و سپس با محدود کردن تعریف زبان به زبان متن رادیویی، به تشریح ویژگی های زبان در رسانه رادیو بپردازد. در ادامه، نمایش نامه رادیویی و ویژگی های ساختاری و زبانی آن، به اختصار توضیح داده شده و چهار الگوی زبانی شرح صحنه، اشاره گرهای مکانی، کنش های گفتاری و در نهایت انسجام معنایی مورد بررسی قرار گرفته اند. تحقیق حاضر، از نوع توصیفی آماری بوده و گردآوری داده ها با استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعه موردی نمایش نامه رادیویی پل آلبرت نوشته تام استوپارد صورت گرفته است. برای بخش عملی پایان نامه نیز، نگارش نمایش نامه گیسوان سوخته کلات دژ با اقتباس از داستان فرود از شاهنامه فردوسی، در نظر گرفته شده است. کلمات کلیدی: تحلیل تطبیقی ، زبان در رادیو، نمایش نامه رادیویی، تام استوپارد، نمایش نامه رادیویی پل آلبرت